Beethovens 9de symfonie in de St. Vituskerk in Meppen
07.10.2015
Door Daniel Lösker
Meppen. Het was een opwindende gebeurtenis die de toehoorders in de volledig bezette St. Vituskerk in Meppen konden meemaken. Ludwig van Beethoven’s “Symfonie nr. 9 in D mineur” met het beroemde slotkoor op Friedrich Schillers ode “To Joy” werd daar gehoord en kreeg veel applaus.
Olaf Nießing , de dirigent, liet zijn armen gelukkig op de lessenaar zakken. De spanning tussen de solisten, het koor en het orkest maakten plaats voor een ontspannen gelaatsuitdrukking.
De meer dan 90 zangers van het koor, dat bestaat uit de Stedelijke Muziekvereniging Meppen en de Zwolse oratoriumvereniging “Euphonia”, schitteren door hun volumineuze klank en uitgebalanceerde klankkleur. Balthasar Baumgartner en Wolfried Kaper hebben hun koorzangers uitstekend voorbereid. Nuances, zoals afspraken met medeklinkers, zijn tot in detail gerepeteerd. De weinige dynamische gradaties en de langdurige fortissimo-passages zijn moeiteloos onder de knie gekregen. En dit is echt niet vanzelfsprekend bij Beethoven. De grote meester van de onsterfelijke orkest- en kamermuziek blijkt keer op keer een onvoldoende kenner van de menselijke stem te zijn en eist daarom voorstellingen die tot het uiterste gaan van wat fysiek mogelijk is.
Met bravoure
Een fenomeen waar de vocale solisten natuurlijk ook onder kunnen lijden als ze geen uitstekende experts op hun vakgebied zijn. De sopraan Meike Leluschko beheerst de korte maar enorme eisen, vooral in het hoge register, met bravoure. Isabel Baumgartner is een sympathieke partner voor haar. Haar expressieve alt vult moeiteloos de kamer. Dit geldt ook voor Aart Mateboer, die op indrukwekkende wijze zijn altijd parate en indringende tenor weet te gebruiken. Bert van de Wetering kan overtuigen met mooie en sonore baritons.
Kammerphilharmonie Emsland vormt de basis
Maar de basis voor al deze prestaties wordt geleverd door de Kammerphilharmonie Emsland, die uitstekend is ingehuurd door haar dirigent. Nießing koos consequent voor pittige tempo’s, probeerde de score van “romantiseren” en al te zielige vervreemding weg te werken. Hij stond dicht bij de terecht zeer geprezen nieuwe opnames van de Kammerphilharmonie Bremen onder Paavo Järvi of het Gewandhausorchester Leipzig onder Riccardo Chailly. Nießing en zijn meesterlijke Scherzo zijn bijzonder succesvol in het tweede deel. Met zichtbaar speelplezier en enthousiaste tempokeuze herontdekten ze het klassieke ideaal van Beethoven. Zelfs een paar kleine indisposities van de hoorn in het volgende Adagio konden hen niet storen. Het orkest was altijd klaarwakker, zat vrijwel op het puntje van zijn stoel en volde zijn dirigent graag als een waar genoegen.
Reinhard Büring als spreker
Het is nog maar de vraag of dit grote opus, dat eigenlijk op zichzelf staat, echt dient te worden voorafgegaan door een ander werk. Op deze avond was het tenminste zo. Fragmenten uit Matthias Nagel’s “Dietrich Bonhoeffer ¨- ein Liedoratorium” vormden het eerste deel. Een spreker, door Reinhard Büring op een prettige, ongedifferentieerde maar niettemin spookachtige manier geïnterpreteerd, vertelde over het leven van de grote theoloog en verzetsstrijder, muzikaal omlijst door koorliederen met Bonhoeffer-teksten en begeleid op de piano. Balthasar Baumgartner beheerste het laatste deel met zijn gebruikelijke soevereiniteit. Wolfried Kaper dirigeerde het werk, dat in zijn verklaring nogal indrukwekkend is, met een duidelijke beat.
Bron: https://www.noz.de/lokales/meppen/artikel/624446/beethovens-9-sinfonie-in-der-st-vitus-kirche-meppen#gallery&0&0&624446
Foto: Bert van de Wetering (bariton), Aart Mateboer (tenor), Isabel Baumgartner (alt), Meike Leluschko (sopraan), de koren uit Meppen en Zwolle en de Kammerphilharmonie Emsland interpreteerden Beethovens 9e Symfonie onder leiding van Olaf Nießing. Foto: Daniel Lösker